Communicatiebeleid maken over koopkrachtverlies in het nieuwe pensioenstelsel

De heer Van Eechoud is uitvoerend bestuurder van Stichting Pensioenfonds IBM Nederland (SPIN). Hij besprak hoe het bestuur beleid voorbereidt over pensioencommunicatie in relatie tot keuzevrijheid in het nieuwe pensioenstelsel.

In het nieuwe stelsel is de hoogte van de pensioenuitkering variabel. De deelnemer moet bekend worden gemaakt met de risico’s die er zijn waardoor hij een lagere pensioenuitkering ontvangt en koopkrachtverlies ervaart. Een aanname bij de beleidsvorming bij SPIN is dat de deelnemer nominale zekerheid fijner vindt dan het risico om geld te verliezen. De deelnemer onderschat het risico van koopkrachtvermindering. Inflatie holt de uitkeringsfase uit als in nominale termen en niet in reële termen wordt gecommuniceerd.

Het koopkrachtverlies wordt betrokken in het beleggingsbeleid, met een aanname van 2% inflatie per jaar. Een andere aanname is dat een gepensioneerde gemiddeld 20% minder uitgeeft ten opzichte van het uitgavenpatroon gedurende het werkende leven.

Aannames zijn belangrijk. Zij sturen het risicoprofiel. SPIN denkt na hoe de aannames zoals inflatie of bestedingspatroon effectief kunnen worden uitgelegd aan de deelnemer, die ten aanzien van het onderwerp pensioen moeilijk is te activeren.

Zijn uw IT-systemen klaar voor de toekomst?

Tegenwoordig is informatietechnologie (IT) is onmisbaar voor de bescherming van de deelnemer. Pensioenfondsen worden digitale bedrijven. Dit vereist steeds meer kennis van bestuurders over IT. De nadruk van IT ligt vooralsnog op de pensioenadministratie en de datakwaliteit maar ook de activiteit  vermogensbeheer wordt steeds meer geautomatiseerd. Bijvoorbeeld, de beleggingsadministratie en de deelnemersadministratie worden in het nieuwe stelsel nadrukkelijk met elkaar in verband gebracht.

Hoewel er risico’s zijn verbonden aan het gebruik van IT is IT een efficiënt middel om de doelstelling van het pensioenfonds te bereiken. Maar welke systemen heeft een pensioenfonds nodig? Bij het nadenken hierover wordt ok de component vermogensbeheer betrokken.

Pensioenfondsbesturen nemen IT op in hun organisatiestrategie. Alleen dan kunnen zij risico’s beheersen en processen optimaliseren.

Beleid maken over administratie en vermogensbeheer in het nieuwe stelsel

BNP Paribas Securities Services werkt als custodian en  als beleggingsadministrateur voor pensioenfondsen. De heren Kooman en De Graaf gaven aan dat zij fondsen helpen bij de migratie van het huidige stelsel naar de nieuwe pensioenstelsel, in het bijzonder om de vereiste digitale samenwerking tussen pensioenadministratie en vermogensbeheer te intensiveren.

Als effectenadministratiebedrijf heeft BNP Paribas Securties Services al veel ervaring opgedaan met het optimaliseren van IT-processen. De heren Kooman en De Graaf stelden voor dat pensioenfondsen en pensioenuitvoerders hierover met hen in een werkgroep verder op ingaan.

Voor deelname aan de werkgroep of om de presentatie op te vragen, stuurt u een e-mailbericht aan Jan-Albert Koopman:

janalbert.koopman@bnpparibas.com

Paneldiscussie: beleid maken inzake de energietransitie

Het onderwerp "De energietransitie" staat volop in de belangstelling, ook bij pensioenfondsen. Bijvoorbeeld, de pensioenfondsen ABP, PME,Horeca en Apothekers besloten in 2021 om uit beleggingen te stappen die zijn verbonden aan fossiele brandstoffen.

In de paneldiscussie kwamen aan de orde

• overwegingen bij besluitvorming
• spanning tussen prudent persoon principe en de verplichting via de brancheorganisatie van pensioenfondsen om bij te dragen aan klimaatdoelstellingen die de overheid internationaal overeenkomt;
• rapportageverplichtingen
• ethiek

Slotsom:

• Bij de overweging om uit aan fossiele brandstoffen gerelateerde beleggingen te stappen, wordt voornamelijk gekeken naar de uitstoot van C02. Andere overwegingen, zoals de economie van energie, internationaal politiek risico, supply chain risico's  of veiligheidsrisico's die zijn verbonden aan energie, komen niet of nauwelijks aan de orde - dat kan een probleem worden voor het beheersen van niet-financiële risico's;
• Naast wetgeving en EU-taxonomie zijn er invloedrijke private initiatieven waarop pensioenfondsen alert moeten zijn, zoals Glasgow Financial Alliance for Net Zero geleid door Mark Carney, de Beyond Oil and Gas Alliance van Michael Bloomberg en de Central Banks and Supervisors Network for Greening the Financial System;
• Ethische dilemma's spelen een rol, zoals: kan een pensioenfonds uit altruïsme besluiten om bijvoorbeeld minder rendement of meer risico te lopen door uit de energiesector te stappen?

Beleid maken over impact beleggen met de Oostenrijkse School

In de Oostenrijkse School theorie staat de mens centraal. De mens die handelt om zijn/haar situatie te verbeteren, op basis van subjectieve voorkeuren waardoor prijzen tot stand komen. Elke investering dient een positieve impact te hebben, waarbij wij steeds beter het niet-financiële rendement kunnen meten. Beleggen is geen sport, maar gaat over het investeren in onze samenleving.  

Economen van nu vinden dat de economie maakbaar is. Centrale banken grijpen in als de samenleving niet voldoet aan het model met 2% inflatie. Maar, ons monetaire beleid heeft negatieve bijwerkingen zoals een ‘boom-bust’ (instabiliteit), een welvaartsverschuiving van arm naar rijk, een enorme schuldenberg en lijkt niet erg duurzaam. Wellicht zijn prijsdalingen soms zo slecht nog niet. Het is goed dat pensioenfondsen in reële termen denken, met aandacht voor impact beleggen.  

Impact beleggen - niet-beursgenoteerd

Impact investing is geen liefdadigheid. Resultaten worden gemeten en gerapporteerd. Beleggingen worden gerelateerd aan de VN duurzaamheidsdoelen.

De heer Van Dijk ging nader in hoe niet-beursgenoteerde beleggingen meetbaar financieel én maatschappelijk rendement kunnen opleveren.

Een ziekenhuis in Venetië was eigendom van de Rooms-Katholieke Kerk. De kosten van het onderhoud wogen te zwaar op de beschikbare middelen en de kerk verkocht het ziekenhuis aan het Social Infrastructure Fund. Projectontwikkelaars hadden belangstelling om van het ziekenhuis een resort te maken. Echter, door het ziekenhuis te verbouwen, is een moderne zorgfaciliteit in de regio ontstaan, met een vast huurcontract voor het financiële rendement.

Beursgenoteerd impact beleggen

Door je als pensioenfonds niet te beperken tot impact beleggen in “private” markten maar ook je beursgenoteerde aandelenportefeuille te gebruiken, kan je meer impact maken en naar onze mening een beter rendement op de totale portefeuille realiseren.

Beursgenoteerde bedrijven die een positieve impact maken, staan aan de goede kant van veranderende consumentenvraag, technologische ontwikkeling en wet en regelgeving. Hierdoor is de kans dat zij betere resultaten laten zien dan de “markt” en beter zullen presteren dan gemiddeld een reëel vooruitzicht. Impact beleggen in beursgenoteerde aandelen wordt op dit moment nog gezien als een “niche” maar wij verwachten dat de combinatie van een positieve impact met een bovengemiddeld rendement ertoe zal leiden dat beursgenoteerd impactbeleggen “mainstream” gaat worden.

De presentatie is niet voor verdere distributie maar kan worden opgevraagd bij Michel van Mazijk, Country Head T. Rowe Price Nederland: Michel.van.Mazijk@troweprice.com

Waarom samenwerken bij impact beleggen werkt

Jeroen van Wilgenburg en Stephanie Mooij gaven inzicht in de samenwerking tussen Aegon Asset Management, ABN AMRO Bank en ABN AMRO Investment Solutions om samen tot een impact propositie te komen. In deze samenwerking brengen de partijen hun kennis en ervaring mee om via een proces van kwantitatieve en kwalitatieve screening op basis van de bijdrage aan de UN SDG’s, een selectie te maken van met impact investeerbare bedrijven.

De geselecteerde bedrijven wordt dan door een portfolio team fundamenteel beoordeeld op hun financiële prestatie en hun keuze wordt voorgelegd aan een impact commissie. Dit alles leidt tot een impact fonds met 40 tot 80 beleggingen. Daarnaast onderhoudt het impact team een dialoog met de bedrijven om ze juiste kant op te bewegen om in kunnen gaan beleggen of te blijven beleggen. De dialoog met deze bedrijven is ook leidend bij de kwalitatieve selectie indien de beschikbare kwalitatieve data onvoldoende inzicht geeft.